Ένωση Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών: Πρόταση μετεξέλιξης της ΑΣΠΑΙΤΕ σε Πανεπιστήμιο
Ένωση Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών: Πρόταση μετεξέλιξης της ΑΣΠΑΙΤΕ σε Πανεπιστήμιο Εκπαίδευσης Εκπαιδευτικών Λειτουργών για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (Ε.Ε.Κ.).
Την πρόταση της για μετεξέλιξη της ΑΣΠΑΙΤΕ σε πανεπιστήμιο εκπαιδευτικών για την επαγγελματική εκπαίδευση, καταθέτει η Ένωση Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών (ΕΤΕ).
Στο παρόν υπόμνημα επιχειρείται η παρουσίαση, σε αδρές γραμμές, της αναγκαιότητα ίδρυσης ενός νέου Πανεπιστημιακού Ιδρύματος, με πυρήνα την σημερινή ΑΣΠΑΙΤΕ, διάδοχο σχήμα της ΣΕΛΕΤΕ, με 60ετή παρουσία στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στη χώρα μας, καθώς επίσης των βασικών δομικών χαρακτηριστικών της νέας μορφής. Ακόμη εν συντομία, παρουσιάζονται μια σειρά “πολιτικά” επιχειρήματα για την αναγκαιότητα του βήματος.
Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης μπορεί να πραγματοποιηθεί με δύο βασικές μεθόδους σε αντίστοιχους τύπους Σχολών:
α) Με την παράλληλη παιδαγωγική και επαγγελματική τους κατάρτιση στην ειδικότητα (συγχρονικό μοντέλο) σε σχολές που οι απόφοιτοί τους :
α1) έχουν ως μόνη εργασιακή διέξοδο την εκπαίδευση
α2) έχουν εργασιακή διέξοδο τόσο την εκπαίδευση όσο και την παραγωγή
β) Με την πρόσθετη, βραχύχρονη, παιδαγωγική κατάρτιση πτυχιούχων διαφόρων ειδικοτήτων μετά τη λήψη του βασικού πτυχίου της ειδικότητάς τους.
Η ΣΕΛΕΤΕ, τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της (1959), λειτούργησε με τη δεύτερη μέθοδο (προσθετικό – σειριακό μοντέλο) και από το 1970 χρησιμοποίησε και τις δύο μεθόδους με τη λειτουργία της ΠΑΤΕΣ και της ΑΣΕΤΕΜ.
Η ΣΕΛΕΤΕ θεσμοθετήθηκε το 1959 με το Ν.Δ. 3971/1959 και συμπληρώθηκε με το Β.Δ. 325/62. Υπήρξε ο σημαντικότερος μεταπολεμικός εκπαιδευτικός θεσμός σύνδεσης του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας, προέκυψε δε από την ανάγκη κάλυψης της έλλειψης κατάλληλα εκπαιδευμένου διδακτικού προσωπικού για τη διδασκαλεία τεχνολογικών μαθημάτων.
Η οργανωτική και διοικητική μορφή της ΣΕΛΕΤΕ οριστικοποιείται με τα Ν.Δ. 581/70 και 789/70 με την ίδρυση της Ανωτέρας Σχολής Εκπαιδευτικών Τεχνολόγων Μηχανικών, (Α.Σ.Ε.ΤΕ.M.) που μαζί με την Παιδαγωγική Τεχνική Σχολή, (ΠΑ.ΤΕ.Σ.), αποτέλεσε ένα ενδιαφέρον δυϊκό εκπαιδευτικό σχήμα ανεξάρτητων σχολών.
Η ΑΣΕΤΕΜ είχε ως αποστολή τη δημιουργία ευρυμαθών εκπαιδευτικών που θα υπηρετούσαν ως εκπαιδευτικοί στην τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση, και θα δίδασκαν τεχνολογικά μαθήματα στα σχολεία της Γενικής. Αυτό επιτυγχάνονταν από το ιδιαίτερο και πρωτοποριακό πρόγραμμα σπουδών της και από το εκπαιδευτικό προσωπικό της που σε μεγάλο αριθμό ήταν μηχανικοί-παιδαγωγοί. Η αποστολή της ΑΣΕΤΕΜ σε καμία περίπτωση δεν σχετίζονταν με τον ρόλο που καλούνταν να υλοποιήσουν τα Τεχνολογικά Ιδρύματα της χώρας.
Το συγχρονικό μοντέλο εκπαίδευσης που χρησιμοποίησε η ΑΣΕΤΕΜ και ακολουθούν μέχρι και σήμερα τα προπτυχιακά τεχνολογικά τμήματα της ΑΣΠΑΙΤΕ, με την κατανομή των παιδαγωγικών της μαθημάτων στη διάρκεια των σπουδών της, καλλιεργεί πιο έντονα την εκπαιδευτική συνείδηση των σπουδαστών, οι οποίοι από την αρχή των σπουδών τους έχουν προσανατολιστεί στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Οι σπουδαστές φοιτούν σε μια σχολή που έχει σαν σκοπό την εκπαίδευση εκπαιδευτικών, επομένως έχει διαμορφώσει ανάλογες εκπαιδευτικές συνθήκες αλλά και πρόγραμμα σπουδών προσαρμοσμένο και εξειδικευμένο στις ανάγκες της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Στην ΠΑ.ΤΕ.Σ διατηρήθηκε η αρχικά επικρατούσα άποψη της προσθετικής προσέγγισης, με τμήματα κυρίως πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η σημαντική προσφορά της ΣΕΛΕΤΕ στην τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση έχει αναγνωριστεί διεθνώς, η δε εκθέσεις του ΟΟΣΑ ήδη από το 1968 θεωρούσε τη ΣΕΛΕΤΕ ως πρότυπο στην Ευρώπη. Παρόλα αυτά όμως στα χρόνια που ακολούθησαν η ΣΕΛΕΤΕ δεν εντάχθηκε ούτε στην πανεπιστημιακή ούτε στην τεχνολογική εκπαίδευση .
Η κατάργηση της ΣΕΛΕΤΕ και η ίδρυση της ΑΣΠΑΙΤΕ (παραδόξως ενταχθείσα στον Τεχνολογικό Τομέα), ως καθολικού διαδόχου της, επέφερε αλλοίωση του χαρακτήρα της και διαίρεση του εκπαιδευτικού της προσωπικού σε Παιδαγωγούς, Μηχανικούς και Καθηγητές Γενικών Μαθημάτων, πράγμα που οδήγησε σε τεράστια μέχρι σήμερα προβλήματα.
Η κατάργηση της ΠΑΤΕΣ (σχολή πενθήμερης ετήσιας φοίτησης) και η αντικατάστασή της με ένα Πρόγραμμα Ετήσιας Παιδαγωγικής Επάρκειας (ΕΠΠΑΙΚ), τριήμερης “χαλαρής” φοίτησης, υποβάθμισε σημαντικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της παρεχόμενης στα Παιδαγωγικά εκπαίδευσης και ακόμη περισσότερο στην δημιουργία “Εκπαιδευτικής Συνείδησης” στους σπουδαστές της.
Τέλος, η αύξηση του αριθμού των φοιτητών των πενταετούς φοίτησης τεχνολογικών τμημάτων, της ΑΣΠΑΙΤΕ, σε συνδυασμό με τη χρονική συγκυρία του παγώματος των διορισμών στην εκπαίδευση και τα αναχρονιστικά επαγγελματικά δικαιώματα, δημιούργησε μεγάλα προβλήματα επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων.
Η πρόταση της Ένωσης Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών – Ε.Τ.Ε. (Πτυχ. ΑΣΕΤΕΜ/ΣΕΛΕΤΕ) η οποία ακολουθεί έλαβε υπόψη της:
Προτείνεται η μετεξέλιξη της ΑΣΠΑΙΤΕ (πρώην ΣΕΛΕΤΕ) σε ένα σύγχρονο Πανεπιστήμιο εκπαίδευσης Εκπαιδευτικών Λειτουργών για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Η ίδρυση ενός τέτοιου Πανεπιστημίου, για να δικαιολογείται με βάση το κόστος/ κοινωνικό όφελος πρέπει να θεμελιωθεί εννοιολογικά στο πλαίσιο μιας νέας, σύγχρονης πολιτικής ανάπτυξης ανθρωπίνων πόρων στο χώρο της εκπαίδευσης.
Ο πολιτικός σχεδιασμός στον τομέα της Παιδείας πρέπει να στοχεύει σε μια ορθολογική και αποδοτική στελέχωση των σχολείων σε εκπαιδευτικό, διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό. Για παράδειγμα, είναι αδιανόητο στη σύγχρονη διοικητική της εκπαίδευσης να τοποθετούνται στα σχολεία διευθυντές χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία για να ηγηθούν του εκπαιδευτικού και βοηθητικού προσωπικού, καθώς και να διαχειριστούν τις διάφορες σχολικές λειτουργίες. Ούτε είναι λειτουργικά αποδοτικό να τοποθετούνται σε σχολεία εκπαιδευτικοί με μειωμένη διδακτική απασχόληση, οι οποίοι για να συμπληρώσουν το απαιτούμενο ελάχιστο ωράριο αναγκάζονται να περιφέρονται ανάμεσα από δύο και τρία σχολεία.
Στις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες τα στελέχη της εκπαίδευσης, πέρα από πολυετή διδακτική εμπειρία, κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο διοίκησης της εκπαίδευσης. Επίσης ο εκπαιδευτικός προετοιμάζεται κατάλληλα στη βασική του εκπαίδευση, ώστε να μπορεί να διδάσκει δύο και τρία διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα του προγράμματος σπουδών.
Στη χώρα μας εξακολουθούμε να στρατολογούμε στην εκπαίδευση πτυχιούχους πανεπιστημίων, οι οποίοι σπούδασαν το γνωστικό τους αντικείμενο με εξαιρετικά εξειδικευμένο περιεχόμενο και μεθοδολογία, που τους προετοιμάζουν για την άσκηση ενός καθαρά επιστημονικού επαγγέλματος και όχι του εκπαιδευτικού λειτουργού.
Ειδικότερα για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, οι άξονες μιας νέας πολιτικής ανάπτυξης διδακτικού, διοικητικού και στελεχιακού προσωπικού, οι οποίοι θεμελιώνουν εννοιολογικά την ίδρυση ενός Πανεπιστημίου επιστημών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, είναι οι εξής:
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω απαιτήσεις και την επιτακτική ανάγκη οι εκπαιδευτικοί της Επαγγελματικής – Τεχνικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, όπως όλοι οι άλλοι απόφοιτοι των λεγόμενων «Καθηγητικών Σχολών», πρέπει να προέρχονται από ένα Πανεπιστημιακό Ίδρυμα που θα έχει ως βασικό σκοπό λειτουργίας του την παραγωγή και επιμόρφωση εκπαιδευτικού προσωπικού για τις αντίστοιχες εκπαιδευτικές δομές.
Στο νέο περιβάλλον της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι άμεση η ανάγκη ένταξης της ΑΣΠΑΙΤΕ στον Πανεπιστημιακό Τομέα, όπως αυτός ορίζεται και διαμορφώνεται από το Ν.4485/17. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη μετεξέλιξη της ΑΣΠΑΙΤΕ σε αυτόνομο Πανεπιστημιακό Ίδρυμα.
Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ακολουθηθεί το ιστορικό προηγούμενο του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου. Η ΑΣΠΑΙΤΕ διαθέτει την τεχνογνωσία, το δίκτυο παραρτημάτων σε όλη την Ελλάδα (ένα σε κάθε περιφέρεια), τις εγκαταστάσεις της στην έδρα της Σχολής στο Μαρούσι, (πρότυπες στο παρελθόν, με σχολική μονάδα δευτεροβάθμιας στην έκτασή της και χώρους για περαιτέρω επέκτασή της, σε μια περιοχή με πλήρη συγκοινωνιακή πρόσβαση, χώρους στάθμευσης οχημάτων κτλ), το όνομα (brand name), την 60χρονη εμπειρία και επιτυχημένη παρουσία στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της δευτεροβάθμιας μέσω του έργου των αποφοίτων της.
Στην περίπτωση αυτή, και σύμφωνα με τις επιταγές του Ν.4485/17, θα πρέπει το νέο Πανεπιστημιακό Ίδρυμα να αποτελείται από δύο τουλάχιστον σχολές και κάθε σχολή από δύο τουλάχιστον τμήματα (άρθρο 9, Ν.4485/17).
Η διάρθρωση του κάθε τμήματος σε κατευθύνσεις, με μεταβαλλόμενο αριθμό φοιτητών ανάλογα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες, θα εξασφαλίζει την απαίτηση για έναν ευρυμαθή εκπαιδευτικό που θα μπορεί να ανταποκριθεί σε μια ευρεία γκάμα γνωστικών αντικειμένων, όπως αυτά διαμορφώνονται από τους σημερινούς τομείς της επαγγελματικής εκπαίδευσης, οι οποίοι είναι:
ΤΟΜΕΙΣ ΕΠΑΛ Ν.4386/2016 (Α΄ 83)
Γενικά χαρακτηριστικά
Επαγγελματικές διέξοδοι:
Οι απόφοιτοι των σχολών, ανάλογα και με την ειδικότητά τους θα μπορούν πέρα από τη συνέχιση των σπουδών τους για την απόκτηση άλλων μεταπτυχιακών και διδακτορικού τίτλου να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά στα παρακάτω πεδία:
1. Τμήμα Εκπαιδευτικών Μηχανικών
Αποτελεί εξέλιξη της ΑΣΕΤΕΜ και των πενταετών τμημάτων της ΑΣΠΑΙΤΕ. Οι απόφοιτοι του τμήματος σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών τους εκτός από τα μαθήματα της ειδικότητάς τους θα είναι κατάλληλοι για τη διδασκαλία του μαθήματος της Γενικής Τεχνολογίας και προγραμμάτων STEM στη Γενική Εκπαίδευση. Με τη λειτουργία αυτού του τμήματος θα καλύπτονται οι απαιτήσεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό των τομέων 3, 4, 5, 6, 7, 9 του ΕΠΑΛ και των αντίστοιχων των άλλων εκπαιδευτικών δομών π.χ. ΙΕΚ.
2. Τμήμα Εκπαιδευτικών Γεωπονίας
Οι απόφοιτοι του τμήματος σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών τους εκτός από τα μαθήματα της ειδικότητάς τους θα είναι κατάλληλοι για τη διδασκαλία του μαθήματος της Γενικής Τεχνολογίας στη Γενική Εκπαίδευση. Έτσι θα καλύπτονται οι ανάγκες σε εκπαιδευτικό προσωπικό του τομέα 1 του ΕΠΑΛ και των αντίστοιχων τομέων – ειδικοτήτων των άλλων εκπαιδευτικών δομών π.χ. ΙΕΚ.
3. Τμήμα Εκπαιδευτικών Επιστημών Υγείας
Οι απόφοιτοι του τμήματος σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών τους εκτός από τα μαθήματα της ειδικότητάς τους θα είναι κατάλληλοι για τη διδασκαλία μαθημάτων Πρώτων Βοηθειών, Υγιεινής και Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγισης στη Γενική Εκπαίδευση. Έτσι θα καλύπτονται οι ανάγκες σε εκπαιδευτικό προσωπικό του τομέα 8 του ΕΠΑΛ και των αντίστοιχων τομέων – ειδικοτήτων των άλλων εκπαιδευτικών δομών π.χ. ΙΕΚ.
4. Τμήμα Εκπαιδευτικών Οικονομίας-Διοίκησης
Οι απόφοιτοι του τμήματος σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών τους εκτός από τα μαθήματα της ειδικότητάς τους θα είναι κατάλληλοι για τη διδασκαλία μαθημάτων Επιχειρηματικότητας στη Γενική Εκπαίδευση. Έτσι θα καλύπτονται οι ανάγκες σε εκπαιδευτικό προσωπικό του τομέα 2 του ΕΠΑΛ και των αντίστοιχων τομέων – ειδικοτήτων των άλλων εκπαιδευτικών δομών π.χ. ΙΕΚ.
Ως εναλλακτική πρόταση θα μπορούσε να τεθεί η ένταξη της ΑΣΠΑΙΤΕ ως αυτόνομης Σχολής Εκπαιδευτικών σε κάποιο Πανεπιστημιακό Ίδρυμα της Αττικής.
Η πρόταση αυτή (Διάγραμμα 2) μπορεί να εφαρμοστεί με την ένταξη και ταυτόχρονη διεύρυνση της ΑΣΠΑΙΤΕ ως αυτόνομης σχολής εκπαιδευτικών (ΣΕΛΕΤΕΚ) σε Πανεπιστημιακό Ίδρυμα στο οποίο λειτουργούν και άλλες σχολές εκπαιδευτικών και επομένως η προσθήκη αυτή θα είναι σε όφελος και των δύο ιδρυμάτων. Με το κριτήριο αυτό θεωρείται ως καταλληλότερο ίδρυμα το ΕΚΠΑ.
Οι σχολές του ΕΚΠΑ διαθέτουν το εκπαιδευτικό προσωπικό και την υλικοτεχνική υποδομή για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών στα μαθήματα ειδικότητας των νέων τμημάτων που θα πρέπει να λειτουργήσουν στη σχολή, προκειμένου αυτή να καλύψει τις ανάγκες σε εκπαιδευτικό προσωπικό όλων των τομέων της επαγγελματικής – τεχνικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η λειτουργία της ΣΕΛΕΤΕΚ θα συνεχισθεί με έδρα το Μαρούσι στις εγκαταστάσεις που διαθέτει η ΑΣΠΑΙΤΕ σήμερα εκεί, οι οποίες θα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των αναγκών της Παιδαγωγικής Κατάρτισης των φοιτητών όλων των τμημάτων και μέρους των μαθημάτων ειδικότητας τμημάτων εκπαιδευτικών που θα δημιουργηθούν σύμφωνα με τους τομείς της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Η διάρθρωση και οι σκοποί λειτουργίας της νέας σχολής (ΣΕΛΕΤΕΚ) θα ακολουθεί τη φιλοσοφία της πρώτης πρότασης. Θα αποτελείται από τέσσερα τμήματα τα οποία μέσω των κατευθύνσεων τρίτου έτους θα καλύπτουν τις ανάγκες για όλους τους τομείς της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Πολιτική απόφαση για κλείσιμο της ΑΣΠΑΙΤΕ ή αφομοίωσή της από άλλο ίδρυμα, θα αποτελούσε λανθασμένη πολιτική επιλογή, καθώς θα πρόκειται για κατάργηση – κλείσιμο Σχολής Εκπαιδευτικών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης την ίδια στιγμή που προβάλλεται η προσπάθεια της κυβέρνησης για την αναβάθμισή της (διαμετρικά αντίθετη πολιτική με αυτή που ακολούθησε το 1959 η τότε κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Αποτελεί επιλογή για τη σημερινή κυβέρνηση και την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, ακολουθώντας το δρόμο που χάραξε ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας, να συνδέσουν το πέρασμά τους προσφέροντας μια ουσιαστική λύση στο χώρο της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών της Ε.Ε.Κ. . Να σηματοδοτηθεί θετικά η επιθυμία μας –ως κοινωνία- να αντικαταστήσουμε τη θλιβερή εικόνα των Greek Statistics με την αισιόδοξη νότα των Greek Teachers.
Ο σημερινός χώρος της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δεν έχει ανάγκη μιας ακόμη Σχολής Μηχανικών ή της συνέχισης ύπαρξης μιας Σχολής που παράγει Εκπαιδευτικούς για ορισμένες ειδικότητες της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, με περιορισμένο εύρος αναθέσεων και χωρίς επαγγελματικές προοπτικές. Αντίθετα με την πρόταση αυτή έρχεται να καλυφθεί ένα μεγάλο κενό και να ολοκληρωθεί μια προσπάθεια που ξεκίνησε το 1959 και έμεινε ημιτελής λόγω συντεχνιακών συμφερόντων, κοντόφθαλμης πολιτικής και ατολμίας της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας που πέρασε από το Υπουργείο Παιδείας.
Το νέο Πανεπιστημιακό Ίδρυμα ή στη χειρότερη περίπτωση η νέα Πανεπιστημιακή Σχολή Εκπαιδευτικών πέραν του κενού που θα έρθει να καλύψει, θα διεξάγει εκπαιδευτική έρευνα τα πορίσματα της οποίας θα αποτελούν χρήσιμη πηγή στοιχείων για τις αποφάσεις της εκάστοτε πολιτειακής ηγεσίας σε θέματα που αφορούν την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση.
Όποια πρόταση από τις παραπάνω και αν υλοποιηθεί, δεν δημιουργεί προβλήματα στο εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων της ΑΣΠΑΙΤΕ, ούτε στους φοιτητές της, αφού θα συνεχίσουν κανονικά τη φοίτησή τους μέχρι τη λήψη του πτυχίου τους στην ΑΣΠΑΙΤΕ.
Θα πρέπει παράλληλα, μαζί με τη λήψη και υλοποίηση της πολιτικής απόφασης, να καθορισθούν και οι απαραίτητες μεταβατικές διατάξεις ισοτίμησης, με τα πτυχία που θα δίνουν τα αντίστοιχα τμήματα της νέας Σχολής, για τους αποφοίτους:
Στο πλαίσιο αυτών των μεταβατικών ρυθμίσεων θα πρέπει να λυθούν ζητήματα όπως:
(*) Η αναγνώριση οποιουδήποτε πτυχίου, το οποίο ταυτόχρονα είναι και βασικός τίτλος διορισμού, ως Integrated Master δεν πρέπει να μοριοδοτείται και ως μεταπτυχιακός τίτλος.
Επίσης πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα τα πιστοποιητικά παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, ανεξάρτητα αν αποκτήθηκαν είτε με το συγχρονικό, είτε με το διαδοχικό μοντέλο εκπαίδευσης.
https://www.foititikanea.gr