Εθνικό Πένθος και Πανεπιστήμια / 4ήμερο πένθος για τον πρώην Πρωθυπουργό και Καθηγητή Κώστα Σημίτη

 

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Εθνικό Πένθος και Πανεπιστήμια / Τι ισχύει - Κήρυξη τετραήμερου Εθνικού πένθους για τον θάνατο του Κώστα Σημίτη

Φοιτητικές Ειδήσεις: Η Ελλάδα θρηνεί την απώλεια του πρώην Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 88 ετών τα ξημερώματα της Κυριακής 05 Ιανουαρίου 2025. Το 1977 εξελέγη τακτικός καθηγητής στην Πάντειο Σχολή (το σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο), όπου συνέβαλε σημαντικά στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ της Δυτικής Γερμανίας και οικονομικά στο London School of Economics and Political Science της Αγγλίας. 

Ο Κώστας Σημίτης διεκομίσθη χωρίς τις αισθήσεις του στο νοσοκομείο Κορίνθου στις 7:30 το πρωί της Κυριακής και, παρά τις προσπάθειες ανάνηψης, δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή. Με απόφαση της κυβέρνησης, για τον θάνατό του κηρύχθηκε τετραήμερο Εθνικό Πένθος σε ένδειξη σεβασμού για την προσωπικότητα και την πολιτική του διαδρομή.

Το Εθνικό Πένθος στην Ελλάδα είναι μια επίσημη κήρυξη πένθους για τη χώρα, η οποία λαμβάνει χώρα μετά από θάνατο πολλών ανθρώπων σε μια φυσική καταστροφή, τρομοκρατικό χτύπημα ή άλλου σοβαρού περιστατικού, ή μετά τον θάνατο ενός ιδιαίτερα σημαντικού προσώπου για το έθνος. Το Εθνικό Πένθος συνήθως συνοδεύεται από διάφορα μέτρα, όπως την ανάρτηση σημαιών μεσίστια, την αναβολή δημόσιων εκδηλώσεων και την τήρηση ενός λεπτού σιγής, ως φόρο τιμής.

Τι προβλέπεται κατά τη διάρκεια του Εθνικού πένθους

Κατά τη διάρκεια του Εθνικού Πένθους, τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα, όπως και άλλοι δημόσιοι οργανισμοί, προσαρμόζονται στα μέτρα που αποφασίζονται από την κυβέρνηση. Ωστόσο, ανάλογα με το μέγεθος και τη διάρκεια του Εθνικού Πένθους, τα πανεπιστήμια, στο πλαίσιο του αυτοδιοικητικού τους χαρακτήρα, έχουν τη δυνατότητα να λάβουν και δικές τους αποφάσεις για την προσαρμογή των λειτουργιών τους.

Σε περιπτώσεις ιδιαίτερα σοβαρών γεγονότων που προκαλούν έντονο πένθος, όπως τραγωδίες που πλήττουν ευρεία μερίδα του πληθυσμού ή της πανεπιστημιακής κοινότητας, τα πανεπιστήμια μπορεί να αποφασίσουν την αναστολή λειτουργίας των Σχολών για το διάστημα που διαρκεί το Εθνικό Πένθος. Αυτή η απόφαση συνήθως εξαρτάται από την έκταση της απώλειας ή της καταστροφής και μπορεί να αφορά ολόκληρη την πανεπιστημιακή κοινότητα ή μεμονωμένα ιδρύματα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Μάρτιο του 2023, όταν μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, το οποίο κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, η Ελλάδα κήρυξε τριήμερο Εθνικό Πένθος από την 1η έως την 3η Μαρτίου. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, πολλά πανεπιστημιακά ιδρύματα αποφάσισαν την αναβολή μαθημάτων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για να τιμήσουν τα θύματα και να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στις οικογένειες των θυμάτων.

Σε περίοδο Εθνικού Πένθους, το κράτος αποφασίζει να εφαρμόσει μέτρα που περιλαμβάνουν:

  • Κλείσιμο δημόσιων υπηρεσιών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων: Πολλές φορές, οι φορείς του δημοσίου (υπηρεσίες, οργανισμοί) και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα κλείνουν για να τιμήσουν την απώλεια.
  • Ανάρτηση σημαιών μεσίστια: Οι σημαίες των δημόσιων κτηρίων αναρτώνται μεσίστιες για την διάρκεια του Εθνικού πένθους.
  • Τήρηση λεπτού σιγής: Σε διάφορες εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις τηρείται ενός λεπτού σιγή ως ένδειξη σεβασμού.

Ιστορικά παραδείγματα Εθνικού πένθους στην Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει κηρύξει Εθνικό Πένθος σε πολλές περιπτώσεις, τόσο για τον θάνατο σημαντικών προσώπων όσο και για μεγάλες καταστροφές. Ορισμένα από τα πιο σημαντικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:

  • Μάρτιος 1994:
    Εθνικό πένθος για τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη.
  • Ιούνιος 1996:
    Τετραήμερο Εθνικό Πένθος για τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου.
  • Απρίλιος 1998:
    Εθνικό Πένθος για τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
  • 11 Σεπτεμβρίου 2001:
    Η Ελλάδα κηρύσσει ημέρα Εθνικού Πένθους για τις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους.
  • 11 Σεπτεμβρίου 2004:
    Εθνικό Πένθος για τον θάνατο του Πατριάρχη Αλεξανδρείας, Πέτρου Ζ΄.
  • Αύγουστος 2005:
    Εθνικό Πένθος για την τραγωδία του αεροπορικού δυστυχήματος της Helios.
  • Καλοκαίρι 2007:
    Εθνικό Πένθος για τις φονικές πυρκαγιές στην Ηλεία.
  • Ιανουάριος 2008:
    Τετραήμερο Εθνικό Πένθος για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.
  • 2017: Εθνικό
    Πένθος για τις φονικές πλημμύρες στη Δυτική Αττική (Μάνδρα).
  • Ιούλιος 2018:
    Εθνικό Πένθος για τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική. Τον Ιούλιο του 2018, έπειτα από τις ιδιαίτερα καταστροφικές πυρκαγιές της Αττικής που εκδηλώθηκαν στο Δυτικό και Ανατολικό τμήμα της και επέφεραν την απώλεια δεκάδων ανθρώπων στο δεύτερο, με περιοχή με τους περισσότερους θανάτους και πληγέντες το Μάτι.
  • Σεπτέμβριος 2021:
    Εθνικό Πένθος για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη.
  • Οκτώβριος 2021:
    Εθνικό Πένθος για τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά.
  • Μάρτιος 2023:
    Τριήμερο εθνικό πένθος από την 1η έως την 3η Μαρτίου λόγω του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη με τους 57 νεκρούς.
  • Ιούνιος 2023:
    Τριήμερο εθνικό πένθος (14, 15 και 16 Ιουνίου 2023) για το ναυάγιο με τους νεκρούς μετανάστες στην Πύλο.
  • Ιανουάριος 2025:
    Εθνικό πένθος για τον θάνατο του Κώστα Σημίτη.

Τι ισχύει για τα Πανεπιστήμια κατά τη διάρκεια Εθνικού πένθους

Κατά τη διάρκεια του Εθνικού Πένθους, τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα, όπως και άλλοι δημόσιοι οργανισμοί, προσαρμόζονται στα μέτρα που αποφασίζονται από την κυβέρνηση. Ωστόσο, ανάλογα με το μέγεθος και τη διάρκεια του Εθνικού Πένθους, τα πανεπιστήμια, στο πλαίσιο του αυτοδιοικητικού τους χαρακτήρα, έχουν τη δυνατότητα να λάβουν και δικές τους αποφάσεις για την προσαρμογή των λειτουργιών τους.

Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αναβολή μαθημάτων και εξετάσεων: Ανάλογα με τη σοβαρότητα της ημέρας ή της περιόδου του Εθνικού Πένθους, οι διοικήσεις των πανεπιστημίων μπορεί να αποφασίσουν την αναβολή των μαθημάτων και των εξετάσεων για μία ή περισσότερες ημέρες, ώστε να επιτρέψουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα να τιμήσει την περίσταση.

• Αναστολή λειτουργίας Σχολών: Σε περιπτώσεις ιδιαίτερα σοβαρών γεγονότων που επιφέρουν έντονο πένθος, τα πανεπιστήμια μπορούν να αποφασίσουν τη αναστολή της λειτουργίας τους για το διάστημα που διαρκεί το Εθνικό Πένθος. Αυτή η απόφαση συνήθως εξαρτάται από την έκταση της απώλειας ή της καταστροφής και μπορεί να αφορά ολόκληρη την πανεπιστημιακή κοινότητα ή μεμονωμένα ιδρύματα. Όπως το Μάρτιο του 2023, μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, το οποίο κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, η Ελλάδα κήρυξε τριήμερο Εθνικό Πένθος από την 1η έως την 3η Μαρτίου. 

Κατά τη διάρκεια του τριήμερου Εθνικού Πένθους, πανεπιστημιακά ιδρύματα, ανταποκρινόμενα στην τραγωδία, προχώρησαν σε αναβολή μαθημάτων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για να θρηνήσουν τα μέλη της φοιτητικής κοινότητας που έχασαν τη ζωή τους. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, για παράδειγμα, το Πρυτανικό Συμβούλιο ενημέρωσε την πανεπιστημιακή κοινότητα για την αναβολή κάθε εκδήλωσης του Πανεπιστημίου και κάθε εκπαιδευτικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια του πένθους. Επιπλέον, υπήρξε απόφαση να τηρηθεί ένας λεπτός σιγής στην αρχή κάθε μαθήματος, την Πέμπτη 2 Μαρτίου και την Παρασκευή 3 Μαρτίου 2023, σε ένδειξη σεβασμού για τα θύματα του δυστυχήματος.

• Διοργάνωση εκδηλώσεων μνήμης: Τα πανεπιστήμια μπορεί να διοργανώσουν ειδικές εκδηλώσεις, όπως τελετές μνήμης, διαλέξεις ή ημερίδες, για να τιμήσουν τον εκλιπόντα ή να εκφράσουν τη συλλογική θλίψη της κοινότητας για το γεγονός που προκάλεσε το Εθνικό Πένθος.

• Προσαρμογή λειτουργίας διοικητικών υπηρεσιών: Η λειτουργία των διοικητικών υπηρεσιών των πανεπιστημίων μπορεί επίσης να προσαρμοστεί, με περιορισμένη παρουσία προσωπικού ή ακόμα και με αναστολή υπηρεσιών που δεν θεωρούνται άμεσης ανάγκης κατά τη διάρκεια του πένθους.

Σε κάθε περίπτωση, τα πανεπιστήμια εκδίδουν ανακοινώσεις σε περιπτώσεις αναστολής της εκπαιδευτικής λειτουργίας για να ενημερώσουν τη φοιτητική κοινότητα και το προσωπικό για τις ενδεχόμενες αλλαγές στο πρόγραμμά τους και για τις ενέργειες που πρέπει να ληφθούν κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών.

Ο Κώστας Σημίτης: Πολιτική διαδρομή

Ο Κώστας Σημίτης (Πειραιάς, 23 Ιουνίου 1936 - Κόρινθος, 5 Ιανουαρίου 2025) ήταν Έλληνας καθηγητής πανεπιστημίου και πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας (18 Ιανουαρίου 1996 - 10 Μαρτίου 2004), και επίσης πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. (30 Ιουνίου 1996 - 8 Φεβρουαρίου 2004). Μεταξύ των σημαντικότερων πολιτικών επιτυχιών του, θεωρείται η ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση το 2001 και η είσοδος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004.

Μετά την πτώση της Χούντας το 1974, υπήρξε από τους ιδρυτές του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑ.ΣΟ.Κ.) και ανέλαβε αρκετές υπουργικές θέσεις, όταν το κόμμα του ανέλαβε την εξουσία από το 1981.

Στις 18 Ιανουαρίου του 1996, διαδέχτηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία (ο οποίος είχε υπογράψει προ ημερών την παραίτησή του, λόγω βαρύτατης επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας του) μετά από ψηφοφορία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκπροσωπώντας τον «εκσυγχρονιστικό» πόλο εξουσίας με κύριο στόχο την οικονομική μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας και την κοινωνική σύγκλιση της ελληνικής κοινωνίας με την «ισχυρή» Ευρώπη. Στις 30 Ιουνίου 1996, λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης εξελέγη πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο 4ο Συνέδριο του κόμματος. Επανεξελέγη πρωθυπουργός μετά τη νίκη του στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1996 και του Απριλίου 2000.

Δείτε ΕΔΩ όλα τα τελευταία Φοιτητικά Νέα.